GÜNCEL
02 Mart 2023
Apple Kadın Sağlığı Çalışması’ndan elde edilen ön bulgular, menstrüel döngülerle ilgili iletişimde ve bilimsel çalışmalarda ilerleme sağlıyor
Menstrüel sağlık iPhone ve Apple Watch ile daha ileri taşınıyor
Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken Apple Kadın Sağlığı Çalışması’ndan elde edilen yeni ön bulgular, menstrüel döngülere ve döngülerle genel sağlık arasındaki bağlantıya dikkat etmenin önemini vurguluyor.
Birçok doktor menstrüasyonu yaşamsal bir belirti olarak kabul ettiği halde, sağlığın bu alanındaki araştırmalar oldukça yetersiz durumda. Harvard T. H. Chan Kamu Sağlığı Fakültesi ve Ulusal Çevresel Sağlık Bilimleri Enstitüsü (NIEHS) ile birlikte yürütülen Apple Kadın Sağlığı Çalışması, türünün ilk örneği olan bir araştırma çalışması. Bu çalışma, menstrüel döngüler ve menstrüel döngülerin polikistik over sendromu (POS), infertilite ve menopoza geçiş gibi çeşitli sağlık durumlarıyla ilişkisi hakkında daha fazla bilgi edinmeyi amaçlıyor. Çalışma, ABD’de bulunan ve hayatının herhangi bir döneminde menstrüasyon yaşamış herkesi yalnızca iPhone’larını kullanarak bu araştırmaya katılmaya davet etmesi nedeniyle hem kapsamı hem de ölçeği bakımından büyük önem taşıyor.
Yeni Ön Bulgular
Harvard Chan Fakültesi’ndeki araştırmacılar, Apple Kadın Sağlığı Çalışması’ndan sağlanan anket verilerinden yararlanarak sürekli anormal seyreden menstrüel döngüler, POS, endometriyal hiperplazi ve kanser arasındaki ilişki konusunda daha fazla bilimsel bilgi elde etti. 50.000’den fazla çalışma katılımcısından oluşan ön analiz grubunu inceleyen çalışma ekibi şu verilere ulaştı:
- Katılımcıların yüzde 12’si kendisine POS tanısı konduğunu bildirdi. POS tanısı konmuş katılımcılarda endometriyal hiperplazi (rahim kanserine yol açabilecek bir lezyon) riskinin dört kattan fazla, rahim kanseri riskinin ise 2,5 kattan fazla daha yüksek olduğu belirlendi.
- Katılımcıların yüzde 5,7’si ilk menstrüasyonundan sonra düzenli bir adet döngüsüne ulaşmanın beş yıl veya daha uzun sürdüğünü belirtti. Döngülerinin düzenli hale gelmesinin bir yıldan kısa sürdüğünü belirten katılımcılarla karşılaştırıldığında, bu gruptaki endometriyal hiperplazi riskinin iki kattan fazla, rahim kanseri riskinin ise 3,5 kattan fazla daha yüksek olduğu saptandı.
Bu güncellemeler insanların bu hastalıklarla ilgili risk faktörlerini anlamalarına yardımcı olmanın ve onları döngü düzensizliği hakkında daha erken bir aşamada bir sağlık uzmanına danışmaya teşvik etmenin ilk adımını oluşturuyor.
Harvard Chan Fakültesi’nde Çevresel Üreme ve Kadın Sağlığı bölümünde görev yapan ve Apple Kadın Sağlığı Çalışması’nın sorumlu araştırmacılarından biri olan Doçent Dr. Shruthi Mahalingaiah (MS) şöyle açıklıyor: “Menstrüel döngü fizyolojisi konusunda ve düzensiz menstrüel döngülerle POS’nin rahim sağlığı üzerindeki etkileri hakkında daha fazla bilinç yaratmamız gerekiyor. Bu analiz, menstrüasyon dönemine girmiş kişilerin menstrüel döngülerinde aylar süren sürekli değişiklikler yaşadığında bir sağlık uzmanıyla görüşmesinin önemini vurguluyor. Zaman içinde araştırmamızın hastalık riskini azaltacak ve ömür boyunca sağlığı iyileştirecek yeni stratejilere ulaşmamızı sağlayacağını umuyoruz.”
Çalışma ekibi, bilimsel yayınlarda paylaşmadan önce bu ön veriler üzerinde daha kapsamlı analizler gerçekleştirecek.
Önceki Ara Güncellemeler
Apple Kadın Sağlığı Çalışması ekibi, daha önce menstrüasyonla ilgili geniş ölçekli ve uzun süreli araştırmaların bu konuyla ilgili bilimsel bilgilerin ilerletilmesine nasıl yardımcı olabileceğini vurgulayan başka ara araştırma güncellemeleri paylaşmıştı.
- Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Dergisi’nde yayınlanan araştırma; POS, fibroidler, maligniteler veya enfeksiyonlar gibi altta yatan durumların belirtisi olabilecek, düzensiz veya uzun menstrüel döngü gibi döngü sapmalarına odaklanıyor. Çalışma kapsamında çalışma popülasyonunun yüzde 16,4’ünde döngü sapmalarının olduğu belirlendi. Siyahi katılımcılarda seyrek menstrüel döngülerin görülme sıklığının beyaz ve Hispanik olmayan katılımcılara göre yüzde 33 daha yüksek olduğu saptanırken, Asyalı katılımcılarda düzensiz menstrüel döngülerin daha yaygın gözlemlendiği tespit edildi.
- Menstrüel belirtilerin aslında ne kadar yaygın görüldüğünü ortaya koyan araştırmacılar, en sık izlenen belirtilerin karında kramp, şişkinlik ve yorgunluk olduğunu belirledi. Bu belirtilerin tümü, yaşadığı belirtileri kaydeden katılımcıların yüzde 60’ından fazlasında gözlemlendi. Belirtilerini kaydeden katılımcıların yarısından fazlası akne ve baş ağrısı yaşadığını bildirdi. Belirtilerini kaydeden katılımcıların yüzde 37’sinde, ishal ve uyku değişiklikleri gibi daha seyrek görülen belirtiler de izlendi.
- 125.000’den fazla menstrüel döngüyü analiz eden araştırmacılar, katılımcıların COVID-19 aşısı oldukları dönemdeki menstrüel döngülerinin biraz daha uzun sürdüğünü ancak aşı olduktan sonra döngülerin genellikle aşıdan önceki sürelere geri döndüğünü saptadı.
Apple Kadın Sağlığı Çalışması, ABD’de bulunan ve hayatının herhangi bir döneminde menstrüasyon yaşamış herkesi Apple Araştırma uygulaması üzerinden bu bilimsel araştırmaya katkıda bulunmaya davet ediyor. Çalışma, katılımcıların iPhone’larını ve varsa Apple Watch’larını kullanarak döngü izleme ve diğer sağlık verilerini paylaşmalarına olanak tanıyor. Katılımcılar ayrıca zaman zaman yapılan anketler aracılığıyla kişisel ve ailevi geçmişleri ve yaşam tarzları hakkında çok yönlü bilgiler de verebiliyor. Araştırma uygulaması, çalışmanın ABD genelinde hayatının farklı evrelerinde olan, farklı ırklardan kişilere ulaşmasına yardımcı oluyor. Verilerin bu çalışmanın amaçları doğrultusunda nasıl kullanılacağına dair şeffaf bir şekilde bilgilendirilen katılımcılar, çalışmayla paylaşabilecekleri veri türlerini kontrol edebiliyor.
iPhone ve Apple Watch’ta Döngü İzleme
iPhone’daki Sağlık uygulamasında veya Apple Watch’taki Döngü İzleme uygulamasında yer alan Döngü İzleme özelliği, kullanıcıların belirtiler veya yumurtlama testi sonuçları gibi detaylarla birlikte menstrüel döngülerini izlemelerine imkan tanıyor. Döngü İzleme, kullanıcıların önceki menstrüel döngülerinde kaydettiği bilgiler ve döngü uzunluğunun yanı sıra Apple Watch’tan alınan kalp atış hızı verilerinden yararlanarak menstrüasyon ve doğurganlık dönemi tahminleri sunuyor. Kullanıcılar isterlerse bir sonraki menstrüasyon veya doğurganlık dönemini haber veren bildirimleri etkinleştirebiliyor.
iOS 16 ve watchOS 9’daki Döngü İzleme özelliği, önceki altı ay içinde kaydedilen döngü geçmişlerinin düzensiz, seyrek ya da uzun süren menstrüel döngü veya sürekli lekelenme kalıpları göstermesi durumunda kullanıcılara bilgi verebiliyor. Altta yatan sağlık durumlarının habercisi olabilecek bu tür kalıpların göründüğünü bilmek büyük önem taşıyor. Kullanıcılar ayrıca algılanan Döngü Sapması hakkında bilgi edinebiliyor ve son 12 aya ait döngü geçmişini PDF biçiminde dışa aktararak sağlık uzmanlarıyla paylaşabiliyor.
iPhone’daki Sağlık uygulamasında ve Apple Watch’taki Döngü İzleme uygulamasında yer alan Döngü İzleme özelliği, diğer tüm sağlık verilerinde olduğu gibi güçlü gizlilik korumalarıyla kullanıcıların menstrüel döngülerini kolayca izlemelerine, menstrüasyon ve doğurganlık dönemiyle ilgili tahminler almalarına imkan tanıyor.
Apple Watch Series 8 ve Apple Watch Ultra’daki yeni sıcaklık algılama özellikleri ise kullanıcılara geriye dönük yumurtlama dönemi tahminleri alma olanağı sunuyor. Yeni sensörlerin gece boyunca topladığı bilek sıcaklığı verileri, yumurtlama gerçekleştikten sonra olası yumurtlama gününü tahmin etmek ve menstrüasyon tahminlerini iyileştirmek için kullanılabiliyor. Yumurtlamanın ne zaman gerçekleştiğini bilmek aile planlaması açısından yararlı olabiliyor. Kullanıcılar bu tahminleri Sağlık uygulamasında görüntüleyebiliyor.
Gizlilik, Apple’ın tüm özelliklerinin tasarlanmasında ve geliştirilmesinde temel bir öneme sahiptir. Bir kullanıcının telefonu parola, Touch ID veya Face ID ile kilitli durumdayken, Tıbbi Kimlik kartına ekledikleri hariç, Sağlık uygulamasındaki tüm sağlık ve fitness verileri şifreleniyor. iCloud’da yedeklenen tüm Sağlık verileri hem aktarılırken hem de Apple sunucularında saklanırken aynı şifreleme işleminden geçiyor. iOS ve watchOS varsayılan iki faktörlü kimlik doğrulama ve parola ile kullanıldığında, iCloud ile eşzamanlanmış Sağlık uygulaması verileri uçtan uca şifreleniyor. Böylece Apple bu verileri deşifre edecek anahtara sahip olmuyor ve dolayısıyla verileri okuyamıyor.
Yazıyı Paylaş
Media
-
Bu makalenin metni
-
Bu makaledeki görseller