Öne Çıkan Haber
01 Aralık 2020
Apple kişisel koruyucu ekipman bağışıyla Zambiya’nın COVID-19 ve HIV’e karşı mücadelesine katkıda bulunuyor
Lusaka’daki büyük bir depoda, bir kamyona hayat kurtaran antiretroviral ilaçlar yükleniyor. Kamyon daha sonra Zambiya’nın başkentinden batıya doğru iki saat sürecek bir yolculuğa çıkıyor. Varış yeri Mwembeshi’deki bir kırsal sağlık kliniği. Bugün her zamanki yüküne ek olarak, Apple’ın COVID-19’a karşı mücadeleye yardımcı olmak için sağladığı maske ve yüz siperliği kutuları da taşıyor.
Bu yıl, COVID-19 sağlık hizmetlerinde çok büyük değişikliklere neden oldu ve AIDS, verem ve sıtma ile mücadeleye destek vermek için yapılan bu sevkiyatları koordine eden Global Fund bu ikinci pandemiye karşı hızlı tepki vermek zorunda kaldı. Yaşam boyu antiretroviral tedavi gibi hayat kurtarıcı tedavileri alan insanların tedavilerini güvenli bir şekilde sürdürebilmeleri için, mevcut Global Fund programlarını adapte eden COVID-19 Response Mechanism oluşturuldu.
Apple, (RED) ile 2006 yılında çalışmaya başladı ve bu süre boyunca, en yeni iPhone 12 ve iPhone SE (PRODUCT)RED modelleri dahil onlarca ürün ve aksesuar çıkardı. Bu satışların bir sonucu olarak, Apple ve müşterileri Global Fund’ın Sahraaltı Afrika’daki çabaları için yaklaşık 250 milyon ABD Doları topladılar. COVID-19’un tüm dünyaya yayılması nedeniyle Apple (PRODUCT)RED gelirlerini Response Mechanism’e yönlendirdi ve 30 Haziran 2021’e kadar yönlendirmeye devam edecek. Apple ayrıca, Zambiya Sağlık Bakanlığı’na milyonlara birim kişisel koruyucu ekipman da bağışladı. Buna, Apple’ın kendi tedarik zincirinden temin ettiği cerrahi maskeler ve Apple tarafından tasarlanan ve üretilen yüz siperlikleri de dahil.
Mwembeshi Kırsal Sağlık Merkezi’ne gelen antiretroviral jlaçlar ve Apple kişisel koruyucu ekipmanları yüklü kamyon, aralarında kliniği yöneten Prosperina Mwanza’nın da bulunduğu personel tarafından karşılanıyor.
COVID-19’un, başta antiretroviral tedavi gören HIV hastaları olmak üzere, kliniğini ciddi bir şekilde etkilediğini gören Mwanza şunları söylüyor: “Bu kişisel koruyucu ekipmanlar enfeksiyonun bulaşmasını önlemede çok işe yarayacak. Bugün karşılaştığımız en büyük zorluk, COVID-19 taşıyıcılarıyla karşılaşmak istemeyen hastaların takip randevularına gelmeyi bırakmış olmaları.”
Bu, Zambiya ve Sahraaltı Afrika’da tüm sağlık çalışanlarının karşılaştığı bir zorluk. Yoram Siame, Ülkedeki en büyük sivil sağlık hizmetleri kuruluşu olan Churches Health Association of Zambia (CHAZ) bünyesindeki Savunma, Planlama ve Geliştirme birimini yönetiyor.
Siame “İnsanlar bugün sağlık merkezlerine gitmekten korkuyor,” diyor ve şunları ekliyor: “Bu HIV hastalığı olan insanlar için çok büyük bir sorun, çünkü bu virüs mevcut bir rahatsızlığı olanlar için daha öldürücü. Bu durumda ömür boyu tedavi görmesi gerekenleri nasıl destekleyeceksiniz? Ayrıca, güvende oldukları konusunda içleri rahat etmezse bir sağlık merkezine nasıl gelebilirler? Bu karar vermesi zor bir durum.”
Zambiya’nın Lusaka kentindeki bir depodan kırsal bir kliniğe gönderilen Apple kişisel koruyucu ekipmanlarının taşınmasını izleyin.
Global Fund buna sağlık hizmetlerini hızla kaliteli COVID-19 testlerini ve tanılama ekipmanlarını sağlamaya, tedaviyi yerel toplulukların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde ölçeklemeye ve topluluktaki sağlık çalışanlarına sağlık güvenliği eğitimleri vermeye adapte ederek cevap verdi.
Siame “Global Fund oyunun kurallarını değiştirdi.” diyor ve ardından şunları ekliyor. “Paranın bir bölümünü sağlık çalışanları için kişisel koruyucu ekipmanlar satın almak için ayırabildik, [COVID-19] test kapasitemizi artırdık ve topluluk seviyesinde insanların COVID-19’un kendileri ve aileleri için ne anlama geldiğini anlamaları için harekete geçebildik.”
Mwembeshi’nin otuz mil doğusundaki Cardinal Adam Memorial Hastanesi birkaç hafta önce ilk Apple kişisel koruyucu ekipman sevkiyatını aldı. Samson Tembo, son iki yıldır hastanenin HIV programının koordinatörlüğünü yapan emekli bir subay.
Tembo “Kişisel koruyucu ekipmanlar çok önemli çünkü çalışanların fiziksel olarak korunmasına katkıda bulunuyor ve işimizi özgür bir şekilde yapabilmemiz için zihinsel açıdan bize yardımcı oluyor.” diyor.
COVID-19 pandemisinin ilerlemesiyle birlikte, hastalarının pek çoğu evde kaldığı için tedavi planlarını duruma adapte etmek zorunda kaldı.
Tembo şunları vurguluyor: “Hastaneye eskisi kadar sık gelmek zorunda kalmamaları için hastalara daha uzun süreler için ilaç vermek zorunda kaldık. Bu nedenle, ilaçları doğru şekilde kullanıp kullanmadıklarını bilmiyoruz. Bir klinik hekimi olarak, ne durumda olduklarını bilmiyorum. Yani onları düzenli olarak görememek sorun yaratıyor.”
HIV testi beş yıl önce pozitif çıkan Wilson Kalunga, virüsü yönetmek ve AIDS’e neden olmasını önlemek için her gün antiretroviral ilaç alan bir milyon Zambiyalı’dan biri. Tembo’nun hastalarından biri olan Kalunga, COVID-19 yüzünden hastane ziyaretlerine ara vermemiş.
Kalunga “İlaçları kesseydim endişeli olurdum.” diyor ve ekliyor: “Gelme nedenim bu, çünkü antiretroviral ilaçları sürekli almak zorundayım. Bu ilaçları kullanmayı kesersem, başka hastalıklar kapabilirim.”
Zambiya son yirmi yıl içinde HIV/AIDS’e karşı mücadelede ciddi bir ilerleme kaydetti. 2003’te, yılda 61.000 Zambiyalı AIDS ile bağlantılı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyordu. Global Fund’ın Zambiya devleti ve sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla iş birliği içinde yürüttüğü çalışmalar sayesinde, AIDS ile bağlantılı ölümler yüzde 70’in üzerinde azaldı ve yeni enfeksiyon sayısı zirve noktasına göre yarıya indi. Global Fund ayrıca Birleşmiş Milletler’in öncülük ettiği daha büyük bir hedefi de destekliyor: AIDS salgınını 2030’dan önce bitirmek.
CHAZ’dan Siame “Dezenformasyon kaynaklarını kurutabildiğimiz sürece, AIDS’in 10 yıl içinde tarih kitapları dışında yok olacağı konusunda hiçbir kuşkum yok.” diyor ve ekliyor: “COVID-19 gibi zorlaştırıcı bir faktör varken, bu noktaya ulaşmak için yapmamız gereken daha pek çok iş olduğunu biliyoruz. Ama COVID-19’un [Global Fund’ın] değişen şartlara uyum sağlama yeteneğini gösteren bir kanıt olduğunu düşünüyorum.”
Cardinal Adam Memorial Hastanesi’nde çalışan Tembo, Global Fund tarafından koordine edilen, Apple kişisel koruyucu ekipmanları gönderilmesi gibi ek önlemlerin hastaların kendilerini normal tedavilerine dönecek kadar güvende hissetmelerine yardımcı olacağı konusunda umutlu.
“Hastalarımız bundan yararlanacak çünkü hastaneye geldiklerinde korunduklarını da biliyor olacaklar,” diyor.
Tembo’nun hastası bunu onaylıyor ve tedavi için gelmeye çekinen topluluk üyelerine şu tavsiyeyi veriyor:
Kliniğe gidiyorum ve COVID-19 kapmadım. Onlar da benimle aynı şeyi yapsınlar.”
Yazıyı Paylaş
Zambiya’da Apple kişisel koruyucu ekipmanlarının görselleri