apple stories
Boeren en vissers als hoeder van de mangrovebossen: goed voor henzelf en voor de planeet
Het samenwerkingsverband tussen Apple en de Applied Environmental Research Foundation draagt bij tot het behoud van de mangrovebossen in de Indiase deelstaat Maharashtra
Op slechts honderd kilometer ten zuiden van de bruisende kuststad Mumbai in de Indiase deelstaat Maharashtra komen twee totaal verschillende werelden samen. De drukke stad met zijn vele wolkenkrabbers, restaurants, hotels, winkelgebieden, tuktuks en auto’s gaat over in een landschap met onverharde wegen, palmbomen, geiten, ossenwagens, markten en eetstalletjes langs de weg.
De stad Alibaug in het district Raigad vormt de schakel tussen Mumbai en een rivierennetwerk dat uitmondt in de Arabische Zee. In dit kustgebied ligt 21.000 hectare aan mangrovebossen. Die vormen een van de belangrijkste natuurlijke verdedigingsmiddelen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, zoals onvoorspelbare moessonregens, stijging van de zeespiegel, cyclonen en zelfs tsunami’s. De mangrovebossen halen CO₂ uit de atmosfeer en slaan dit onder meer op in de bodem, de vegetatie en ander organisch materiaal, wat ook wel blauwe koolstof wordt genoemd.
De Applied Environmental Research Foundation (AERF) – die in 2021 van Apple een geldbedrag heeft ontvangen – onderzoekt momenteel of de toekomst van deze mangrovebossen kan worden veiliggesteld door ter plaatse alternatieve, duurzame bedrijfjes op te zetten die de biodiversiteit en het herstelvermogen van de mangroves in stand houden, en waar de plaatselijke bevolking ook economisch van profiteert. Door afspraken te maken over het behoud van het landschap en daarnaast de plaatselijke economie zo in te richten dat die floreert als de mangrovebossen in goede staat blijven, zijn de dorpsbewoners verzekerd van een duurzaam inkomen.
De AERF gaat ook de kennis toepassen die is voortgekomen uit het pilotproject met blauwe koolstof dat Conservation International in 2018 in het Colombiaanse Cispatá heeft opgestart.
“De strijd tegen klimaatverandering is tegelijkertijd ook een strijd voor het behoud van de leefgemeenschappen die overal ter wereld door de klimaatcrisis ten onder dreigen te gaan. De projecten die we bijvoorbeeld in Colombia, Kenia en de Filipijnen ondersteunen, zijn dan ook vooral op die leefgemeenschappen gericht”, aldus Lisa Jackson, Vice President of Environment, Policy and Social Initiatives bij Apple. “Het nieuwe samenwerkingsverband in India ligt in het verlengde daarvan. Het is de bedoeling dat de plaatselijke bevolking er economisch op vooruitgaat wanneer ze de mangrovebossen herstellen die ons tegen de meest ingrijpende gevolgen van de klimaatverandering beschermen.”
AERF-directeur Archana Godbole is al haar hele leven een natuurliefhebber. “Voor mij staan planten symbool voor de tijd en de vergankelijkheid”, vertelt ze. “En bomen staan voor geduld. Ze kijken stilzwijgend toe hoe de tijd verstrijkt. Naarmate ik me verder in ze verdiepte en meer over ze te weten kwam, voelde ik me steeds nietiger. Daarom zet ik me al jaren in voor het behoud van bossen en bomen.”
Godbole is een door de wol geverfde plantentaxonoom en houdt zich al dertig jaar bezig met bosbehoud door de plaatselijke bevolking. In Raigad probeert AERF afspraken te maken met dorpsgemeenschappen die hun oogsten en vruchtbare landbouwgrond verloren zagen gaan door verzilting en de afbrokkeling van hun aangelegde dijken.
“De mensen die hier van oudsher wonen hebben altijd van de landbouw geleefd, totdat de zeespiegel opeens ging stijgen”, vertelt Godbole. “Ze hebben zich toen andere vaardigheden eigengemaakt om met de nieuwe situatie om te gaan. Inmiddels is algemeen bekend dat mangrovebossen vanwege hun CO₂-opname een belangrijk wapen tegen klimaatverandering zijn. Daarom zijn we heel blij dat we nu met de mensen hier kunnen bekijken hoe ze ook in economische zin van de mangroves kunnen profiteren. We denken dat hun verwevenheid met het land en de mangroves daar zeker bij helpt.”
Hieronder staan een paar kustbewoners uitgelicht en kun je lezen hoe ze zich weren tegen de klimaatrampen die hun dorp steeds vaker treffen.
Het dorpje Karanjveera ligt een stukje landinwaarts. Er wonen vooral boeren en vissers met hun gezin, en de vissers vissen op krabben en garnaaltjes. Namdev Waitaram More is een van de dorpsoudsten en expert op het gebied van de traditionele manier van vissen. Hij is 75 jaar en woont al zijn hele leven in het mangrovegebied. Daardoor weet hij als geen ander dat de mangroves verzilting van de rijstvelden voorkomen.
Samen met zijn neef brengt More het gesprek tussen AERF en de dorpsbewoners op gang over het behoud van de kwelders en mangroves in hun directe omgeving. “Mangroves fungeren als een spons”, zegt hij. “De mensen hier zijn afhankelijk van de mangroves in deze omgeving. Als die verdwijnen, gaan ook de dijken eraan. En dat betekent het einde van onze rijstvelden. Door dat directe verband tussen de mangroves, de dijken en onze voedselvoorziening hebben we tot nu toe het hoofd boven water weten te houden.”
Usha Thakur en haar zoon Tushar wonen in het dorpje Hashiware en hadden een boerenbedrijfje. Maar in 1990 is een van de dijken doorgebroken, en sindsdien staat alle landbouwgrond onder brak water. Tegenwoordig is het hele gebied één groot mangrovebos, maar je kunt nog steeds zien hoe het vroeger was. Een paar meter van de oever van de rivier steken nog huizen boven het modderige water uit. Thakur was een van de eerste dorpsbewoners die met de AERF een natuurbeschermingsovereenkomst sloot om de mangroves te behouden.
Sinds 1996 hebben mangrovebossen de landbouwgrond overgenomen die vroeger het eigendom van de boeren in Hashiware was.
”Via ons werk proberen we mensen bewust te maken van het belang van mangrovebossen”, vertelt Godbole van AERF. “Ook zetten we activiteiten op waarmee de plaatselijke bevolking op een duurzame manier een inkomen kan genereren. Op die manier geven we de kustbewoners in het district Raigad weer hoop.”
Nog niet zo lang geleden werd duidelijk welke rol de mangroves spelen bij de bescherming van de kustbewoners van India. Toen in 2004 een hele serie tsunami’s op de oostkust van India beukte als gevolg van een enorme onderzeese aardbeving voor de kust van Indonesië, realiseerde de plaatselijke bevolking zich dat de mangroves hen voor een grotere ramp hadden behoed. Die hadden namelijk de gigantische golven geabsorbeerd. De laatste paar jaar trekt er ook steeds vaker een cycloon over het gebied, zoals Nisarga in 2020 en Tauktae in 2021. In Raigad zetten de dorpsbewoners zich tegenwoordig in voor het behoud van de mangroves, waarmee ze zichzelf ook meteen van een inkomen en een leefbare plek verzekeren.
Visser Mangesh Patil komt uit Ganesh Patti, een dorpje dat na een dijkdoorbraak als gevolg van de stijgende zeespiegel volledig onder water kwam te staan. Toch gaat hij daar nog geregeld heen. “Hier liggen onze roots”, vertelt hij. “We waren hier gelukkig. Daarom komen we hier altijd weer naar terug.”
In Ganesh Patti hadden de boeren afgesproken dat ze samen de dijk zouden onderhouden tussen de landbouwgrond en de mangroves aan de oever van de rivier. Maar dat bleek niet afdoende. Volgens visser Mangesh Patil, wiens huis nu half onder water tussen de mangroves staat, brokkelde de dijk af door de hoge golven en de stijgende zeespiegel.
Maar voor de bewoners van het ondergelopen dorp was het alsof dat van het ene op het andere moment gebeurde.
“’s Nachts was het hoogwater,” vertelt Patil, “en kwam het water opeens opzetten. Voor we het wisten, was ons matras kletsnat. Toen het licht werd, zagen we dat het hele dorp onder water stond.”
Toen het weer eb werd, namen de dorpsbewoners de schade op en kwamen ze al snel tot de conclusie dat ze helemaal opnieuw moesten beginnen. Iedereen is inmiddels naar een nabijgelegen dorp verhuisd, maar dat weerhoudt een groot aantal mensen, onder wie Patil en zijn broer, er niet van om regelmatig hun oude huis en eigen Hindoe-tempel te bezoeken en te vissen in het water dat ze zo goed kennen.
“Als mens moet je zien te overleven in de situatie die zich aandient”, aldus Patil. “Dat is precies wat we hebben gedaan, dus nu hebben we leren leven met de mangroves. Dit is onze geboortegrond. Hier waren we gelukkig. Daarom komen we hier altijd weer naar terug.”
Het geldbedrag dat de AERF van Apple heeft ontvangen, wordt niet alleen gebruikt voor het bekostigen van de natuurbeschermingsovereenkomsten met de dorpen in de buurt, maar ook voor het aanschaffen en distribueren van draagbare bio-kooktoestellen waar geen mangrove-brandhout voor nodig is.
Bhavik Patil komt uit Pen Vashi en is behalve visser ook expert in alles wat met broodwinning uit mangrovebossen te maken heeft. Hij heeft in heel Raigad contact gelegd tussen de AERF en de dorpsbewoners. Patil komt zelf uit een vissersgeslacht en weet nog hoe hij als kind samen met zijn broers de grootste lol hadden met de schommel die zijn ouders tussen de mangrovebomen ophingen als ze zelf in de rivier gingen vissen. Tegenwoordig is hij niet alleen visser, maar voert hij samen met een aantal andere bewoners ook onderhandelingen met de mensen uit omliggende dorpen, zoals Mothe Bhal en Vithalwadi, over het behoud en de duurzame inzet van mangroves. Zo vragen ze de dorpsbewoners onder meer om alleen de droge takken te verzamelen die al op de grond zijn gevallen, zodat de bomen zelf intact blijven.
Voor de mensen van AERF is het behoud van mangrovebossen veel meer dan werk alleen: het gaat ze echt aan het hart. Godbole en mede-oprichter Jayant Sarnaik hebben deze organisatie 27 jaar geleden opgezet, en sindsdien zetten ze zich in voor het behoud van mangroves door de plaatselijke bevolking.
“Voor de kustbewoners houdt het gevecht tegen de gevolgen van de klimaatverandering nooit op”, aldus Sarnaik. “Het gaat hier om mensen die al van oudsher aan de kust wonen. Ze kennen de oceaan dan ook als geen ander en weten ook heel goed wat het verband tussen de oceaan en het klimaat is. Voor hen is klimaatverandering dan ook niks nieuws. Maar de laatste vijf à tien jaar is alles wel in een stroomversnelling geraakt. De cyclonen van de laatste tijd hebben deze mensen ervan doordrongen dat de mangroves de beste natuurlijke verdediging tegen dit soort rampen zijn. Maar ook in andere delen van het land wordt langzaam maar zeker duidelijk hoe belangrijk de mangroves zijn.
Volgens Godbole ziet de toekomst er rooskleurig uit. “Dankzij de samenwerking met Apple en Conservation International kunnen we nu onderzoeken hoe de plaatselijke bevolking een bestaan kan opbouwen door de mangroves te onderhouden”, zegt ze. “Er komt echt nogal wat bij kijken om mangrovebossen te behouden, en op elke plek heb je weer andere oplossingen nodig. Maar dat betekent ook dat er tal van mogelijkheden zijn om iets goeds op te zetten, zoals in het gebied waar we nu actief zijn. We zijn nu een jong en enthousiast team en de plaatselijke bevolking aan het bijscholen over blauwe koolstof, en we zijn ervan overtuigd dat dit een grote impact gaat hebben op het behoud van mangrovebossen aan dit stuk van de kust van de Arabische Zee.”
Apple steunt initiatieven die de gevolgen van de klimaatverandering binnen de perken houden en tegelijkertijd een economisch voordeel opleveren voor de leefgemeenschappen die het meest van de klimaatverandering te lijden hebben. Het afgelopen jaar heeft Apple samen met Conservation International het Irrecoverable Carbon Finance Lab financieel ondersteund, een uniek initiatief om een paar uiterst kwetsbare ecosystemen te beschermen. Ook heeft Apple verschillende onderzoeks- en pilotprojecten van de China Green Carbon Foundation gefinancierd om de CO₂‑opslag in China te verhogen. Verder doneert Apple tijdens de Week van de Aarde voor elk Apple product dat in de Apple Store, via de Apple Store-app of op apple.com met Apple Pay wordt gekocht een bedrag aan het Wereldnatuurfonds (WNF) en steunt Apple ook het Climate Crowd-project van het WNF. Dit project richt zich op plaatselijke oplossingen voor de klimaatverandering en brengt duurzame vormen van broodwinning onder de aandacht.
Deel artikel
Media
-
Tekst van dit artikel
-
Afbeeldingen in dit artikel